Powstanie opatowskich lochów wiązało się ze wzrostem znaczenia Opatowa i jego położeniem: krzyżowały się tu szlaki kupieckie ze Śląska i Krakowa do Wielkopolski, na Pomorze i Ruś Halicką. Opasanie murami miasta ograniczało możliwość budowy nowych budynków, a piwnice już istniejące nie wystarczały rozwijającym się składom kupieckim i pracowniom rzemieślniczym. Dlatego też kupcy i mieszczanie zaczęli "schodzić" pod I kondygnację piwnic - tak powstawał II i III poziom piwnic, które nie miały regularnego charakteru i często budowane były bez obudowy, na co pozwalały własności gruntu lessowego.Po latach zapomnienia sprawa podziemnych korytarzy wróciła, gdy zabytkowe budynki opatowskiej Starówki poczęły w tajemniczy sposób pękać i niszczeć. I tak to w II połowie XX wieku ratunkiem tutejszej zabudowy zajęli się naukowcy z Akademii Górniczo - Hutniczej w Krakowie. Jednocześnie z renowacją podziemnego Opatowa powstał plan udostępnienia podziemnej trasy turystycznej. Jej długość to 335 m, a na trasie spotkamy 46 komór i korytarze biegnące pod Rynkiem na trzech poziomach. Panuje tu stała temperatura przez cały rok, zbliżona do średniej rocznej temperatury regionu (7-10 st.C).